Ana içeriğe atla

FELSEFE OKULUNDA DÜŞÜNCE ÇANLARI

Çan sesi, tarih boyunca insanlık için birçok anlam taşımıştır: bir uyarı, bir çağrı, bir kutlama ya da bir yas anı… Ancak felsefi açıdan bakıldığında, çanlar çok daha derin anlamlar taşır. Onlar, insan bilincinin uyanışına, varoluşun fark edilmesine işaret eden semboller olarak görülebilir. Her çan sesi, ruhun derinliklerinden yükselen bir yankıdır — bir “uyan” mesajı.

İki çan sesi ise yalnızca ardı ardına yankılanan bir ses değildir. Bu ikilik; iki yolun, iki seçeneğin ve iki bilinç durumunun simgesidir. Hayatın karmaşasında, iki çan sesi bizi düşünsel ve ruhsal bir tercihe çağırır: yüzey ile derin, karanlık ile aydınlık, eylem ile durgunluk arasında bir seçim…

Gün soğuk ve sisliydi. Felsefe okulunun yüksek duvarları arasında yürürken taşlar, geçmişe dair sessiz tanıklıklar gibiydi. Sadece rüzgâr esiyor, kuşlar ötüyordu. Adımlarım taş zeminde yankı bırakıyordu. Üzerimde siyah bir ceket, içimde, tanımlanamayan ama yön gösteren bir sessizlik vardı. Okulun kapısından içeri adım attığımda, tüm evrenin bir parçasıymışım gibi hissettim. Belki de sadece burada, bu düşünce mabedinde anlam bulabilirdim.

İçeride öğrenciler sessizce düşüncelere dalmıştı; zaman zaman tartışmalar yankılanıyor, fısıltılar bilgiyle buluşuyordu. Filozof, okulun en sessiz köşesinde meditasyon halindeydi. Dışarının soğuğuna karşı içeride bir huzur ve aydınlık hâkimdi. Yine de içimde bastıramadığım bir soru vardı — tam olarak neyin cevabını aradığımı bilmeden. Zihnimde yankılanan çan sesi yalnız değildi; iki kez, ardı ardına çalmıştı. İlk çanın ardından bir duraksama, sonra ikinci… Bir şey anlatmaya çalışıyordu bu ses, ama ne?

Filozofun yanına ilerledim. Yanımda genç Platon vardı; sessiz, düşüncelere gömülmüş bir figür. Onun varlığı bile başlı başına bir bilmecenin parçasıydı. Öğrenci mi, yoksa arayışın kendisi mi? Ne olursa olsun, bana bir rehber gibi görünüyordu.

Filozof beni fark etti. Gözlerinde yılların bilgeliği ve sezgisi vardı. Hafifçe başını eğdi, sonra yumuşak ve kararlı bir sesle konuştu:

— Geldin… Fakat ne aradığını henüz bilmiyorsun. Yine de, sorular seni doğru yöne yönlendirecektir.

— Sana bir şey sormak istiyorum, dedim. Platon’un sessizliğinden ve çan seslerinin zihnimde yarattığı dalgalardan cesaret alarak: Okulda iki kez ardı ardına çalan bir çan sesi duydum. Bir anlamı var mıydı? Neden iki kez çaldı?

Filozof derin bir nefes aldı, gözlerini kapadı. Kısa bir sessizlik oldu. Ardından gözlerini açtı ve yanıtladı:

— Çan, her zaman bir uyanışın simgesidir. Dikkatini toplaman için bir uyarıdır. Ama iki çanın ardı ardına çalması… Bu yalnızca bir uyarı değil, bir geçit; bir başlangıç anlamına gelir. Birinci ses: seni düşündürmek içindir. İkincisi: seni harekete geçirmek. İkilik, insanın evrendeki konumunu hatırlatır. Belki de o çanlar, evrenin seninle konuşma çabasıdır. Belki de içsel denge ve bütünlüğe bir çağrıdır.

Sözleri, içimde derin bir yere dokundu. Ama zihnimde sorular bitmek bilmiyordu. Platon hâlâ sessizdi ama oradaydı. Onun varlığı, bir tür güven duygusu veriyordu. Ve sonra, aniden konuştu. Sesi net, düşünce kadar keskin ve beklenmedik biçimde ağırdı:

— Çanlar davete açıktır. Bazen bir davet bilgeliğe giden adım değildir. Ansızın kişiyi cehalete de sürükler. Karanlıkla aydınlığın sınırında yürür insan. Bir çan çaldığında kimse duymayabilir. Başkası çaldığındaysa herkes görmezden gelebilir. Duyulan o ses, seni seçime zorlar. Bu sesler bana göre, düşüncenin sarkacında salınarak bekleyen keşiflere açık davettir.

Filozof başını sallayarak onayladı:

— Platon’un sözleri doğrudur. Ama şunu unutma: Her çan sesi seni bir adım daha ileri taşır. Eğer doğru yolu seçersen, o çanlar yalnızca uyanışı değil, gerçek doğanın doğuşunu da müjdeler.

— Yani, dedim, ikisinin sözleri arasında gidip gelirken, içimde hissettiğim bu boşluk… Aslında bana bir yön mü göstermeye çalışıyor?

— Kesinlikle, dedi Filozof. Ve o yön, seni hem içsel hem de dışsal bir dönüşüme götürecek.

Gözlerim, içsel bir parıltıyla doldu. Huzur derinleşmişti. Her şey hâlâ tam olarak net değildi ama Platon’un bakışlarında, karanlık ile aydınlık arasında uzanan yolu gösterecek bir bilgelik vardı.

Böylece, felsefe okulunda kalınca düşünce yolculuğuna çıkacaktım.

Çanlar yeniden çaldığında, artık ne yapmam gerektiğini biliyor olacaktım.

O sesler yalnızlığa değil, birlikte yürünecek bir keşif sürecine çağırıyordu. 

Can Ezgin

Telif Hakkı Saklıdır


 

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

DEMOKRASİ İÇİN KİLİT UNSURLAR

Basın, kamusal alanda doğru bilgiye erişimi sağlayarak demokratik süreçlerin sağlıklı işleyişi için kritik öneme sahip toplumsal bileşendir. Özellikle toplumsal ya da politik krizlerde basın, kamuoyunu bilgilendirerek halkın doğru kararlar almasına yardımcı olur. Basının özgürlüğü, demokratik değerlerin korunması ve halkın bilinçli bir şekilde kararlar alabilmesi için temel bir hak olarak kabul edilir. Ancak, basın mensuplarının hatalı haber yapması durumunda dahi onları suçlamak ve hedef göstermek, demokrasiyi tehdit eder. Basına yönelik suçlamalar, yalnızca basının özgürlüğünü sınırlamakla kalmaz, aynı zamanda halkın özgürce bilgi edinme hakkını da engeller. Bu nedenle, basın mensuplarına yönelik baskılar, hem toplumu bilgilendirme işlevini zedeler hem de demokratik süreçleri tehlikeye atar. Bağımsız ve demokratik toplumlarda, gerçek suçlular adalet önüne çıkarılmalıdır. Toplumları yönetenler ve güç sahipleri, hukukun üstünlüğüne saygı gösterdiklerinde ve suçlular adil bir biçimde y...

BERMUDA ŞEYTAN ÜÇGENİ'NDE DENGE KÖŞE

Masanın ortasında üç büyük harita yer alır: Ukrayna, Ortadoğu ve Güney Asya.  Ortadoğu’daki çatışmalar ve Güney Asya’da patlak veren Hindistan ile Pakistan arasındaki savaş, küresel krizlerin oluşturduğu Bermuda Şeytan Üçgeni'nin son köşesini tamamlar. Bu jeopolitik üçgen, çatışma ve belirsizliklerin merkezi olarak adlandırılmıştır. Diğer gölgede, Güney Asya haritası odanın karanlık ve belirsiz bir noktasında durur; Ortadoğu'nun haritası ise biraz daha belirgindir. Bir perde, arka planda denizlerin gümbürtüsünü ve uğuldayan rüzgârı temsil eder. Kapıdan içeriye, zaman zaman bir kâhin ya da bir anlatıcı gibi bir figür girer. Anlatıcı (derin bir sesle): Bermuda Şeytan Üçgeni’ne adım atıyoruz… Fırtınalar arasında kaybolan gemiler gibi... Bir yanda Ortadoğu'nun kudretli, yakıcı sıcaklığı, diğer yanda Ukrayna'nın fırtınalı kışı… İki köşe, her biri farklı bir dünya, farklı bir zaman dilimi... Ama hepsi bir şekilde birbirine bağlı. Denge, her iki köşede de bir sırrı barı...

BERMUDA ŞEYTAN ÜÇGENİ: DÜNÜ VE BUGÜNÜ

Dünya bazen karmaşık bir labirent gibi hissettirir. Ülkeler ve insanlar, çıkar çatışmalarının ve tarihsel yaraların ortasında savrulurken, sanki görünmez bir güç bu karmaşayı daha da derinleştirir. Bugün dünya, yeni bir Bermuda Şeytan Üçgeni'nin kıskacında. Bu üçgenin köşeleri; Avrupa'da Ukrayna Savaşı, Ortadoğu'da bitmek bilmeyen çatışmalar ve Asya'da Hindistan ile Pakistan arasındaki gerilimle şekilleniyor. Bir yanda toprağın, diğer yanda inancın, öte yanda ise kimliğin savaşı... Hepsi bu üçgenin içine çekiliyor.  Tarihsel Arka Plan: İmparatorlukların Çöküşü ve Modern Bermuda Bu çatışmaların köklerini, imparatorlukların çöküşünde buluyoruz. Avrupa’da çatışma kökenleri, Osmanlı, Avusturya-Macaristan ve Rus İmparatorluklarının yıkılışıyla şekillendi. SSCB'nin dağılması, Ukrayna krizine zemin hazırlayan sınır ve kimlik sorunlarını derinleştirdi. Ortadoğu ise kolonyal mirasın yükü altında kaldı. Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşü ve Batılı güçlerin müdahaleleri, etnik v...